Όσο ο κάμπος βάφεται ροζ, τόσο θα ανθίζει η ελπίδα

Μια όμορφη φωτογραφία, πανοραμική, το κάμπου της Ημαθίας, ντυμένου στα... ροζ, δημοσίευσε σε γνωστό μέσο κοινωνικής δικτύωσης, η πρώην Δήμαρχος Βέροιας, Χαρούλα Ουσουλτζόγου - Γεωργιάδου, γνωστή για την καλαίσθητη αισθητική της, αλλά και για την παθολογική αγάπη που τρέφει προς τη γενέτειρά της. Την αναδημοσιεύουμε. Ο κάμπος της...

...Ημαθίας απ' άκρη σε άκρη είναι ανθισμένος, καθώς παντού ξεπροβάλλουν τα άνθη του χνουδωτού χρυσού του τόπου μας, απλόχερα όπως δείχνουν τα πράγματα και μακάρι να διατηρηθούν έτσι, διότι όπως βλέπετε, πρόκειται για μαγαζί χωρίς... σκεπή. Δαγκώνουμε τη γλώσσα μας και προχωράμε.

Πρόκειται για χιλιάδες στρέμματα με καλλιέργειες διαφόρων ποικιλιών της... “περσικής μηλέας”, όπως ονόμαζε τα ροδάκινα ο Θεόφραστος, φρούτα γνωστά από την αρχαιότητα και ως “μηδικά μήλα”, διότι οι αρχαίοι ήξεραν πως οι καρποί αυτοί ήλθαν από την Περσία, μέσω της εκστρατείας του Αλέξανδρου. Το ίδιο ήξεραν και οι Λατίνοι, γι αυτό και τα ονόμασαν prunus persica ή σκέτο persica.

Ονομασία που εξελίχθηκε σε ετυμολογική ρίζα της ονομασίας του φρούτου σε διάφορες γλώσσες, “peach” στα αγγλικά, “pêche” στα γαλλικά, “pesca” στα ιταλικά, “perzik” στα ολλανδικά, “pfirsich” στα γερμανικά, “персик” στα ρώσικα και... şeftali στα τούρκικα, για να κάνουμε τον κύκλο και να γυρίσουμε από εκεί που ξεκινήσαμε καθώς η τουρκική ονομασία του φρούτου, “şeftali”, προέρχεται από τα αρχαία περσικά, αφού οι Πέρσες το έλεγαν... şaft-alu, που σημαίνει χοντρό (παραγεμισμένο) δαμάσκηνο. Κι αν πήγε το μυαλό σας στη... σεφταλιά, καλά το πήγατε διότι κι αυτή η λέξη, από το saft (γέμισμα) προέρχεται...

Οι Λατίνοι φαίνεται πως ήταν οι πρώτοι που κάπως το... “περιποιήθηκαν” καλλιεργητικά και το έκαναν “ήμερο” καρπό, ο οποίος από prunus persica όπως ονομάζονταν η αρχική “ημιάγρια” ποικιλία του, αυτοί το εξέλιξαν σε μια εύγευστη σκληρή “ρόγα” που την ονόμασαν “duracinus” (durus + acinus = duracinus), ονομασία που στον Μεσαίωνα εξελίχθηκε σε “duracinum”, που όταν ήλθε και στην Ελλάδα, αναγραμματίσθηκε σε “δωράκινον” που στο πέρασμα του χρόνου έγινε “ρωδάκινο”/ “ροδάκινο”...

Όλα αυτά τον Μεσαίωνα διότι στην Οθωμανική περίοδο, τα “ρωδάκινα”/ “ροδάκινα”... ονομάστηκαν “γιαρμάδες”. Η λέξη γιαρμάς είναι τούρκικη, από το ρήμα yarmak που θα πει σχίζω. Και yarma şeftali είναι στα τούρκικα το σερμπετλίδικο ροδάκινο που σχίζεται εύκολα στα δύο και τρώγεται χωρίς κόπο, σαν γλύκισμα. Η δε ιστορία που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο ότι τα ροδάκινα δήθεν ονομάστηκαν “γιαρμάς” από το όνομα του πρώτου εισαγωγέα, που τα έφερε στην Ελλάδα και τον έλεγαν... Γιαρμά, δεν ισχύει.

Ούτε ισχύει πως εκεί που ανθίζουν σήμερα ροδακινιές, κάποτε άνθισαν οι τριανταφυλλιές του Μίδα. Πιο εδώ άνθιζαν αυτές, οι εξηντάφυλλες κι εκατοντάφυλλες. Στο Βέρμιο και στις πλαγιές του. Θάλασσα έβλεπαν “κάτω” από την... “Ελιά”, οι αρχαίοι Βεροιώτες, εκεί που τώρα είναι γεμάτο ροδάκινα. Το πολύ και κάνα... στρατό Αθηναίων, στα παρόχθια, να επιχειρεί ματαίως, να τους πολιορκήσει. Κι όταν αργότερα “τραβήχτηκαν” πιο κάτω τα νερά, από τις προσχώσεις των ποταμιών της Βέροιας, της Νάουσας και τις Έδεσσας, άρχισαν να βλέπουν τον βάλτο με τα μυστικά του. Κι ανάμεσα στα έλη του, μπορούσαν να διακρίνουν καμιά ξέρα, που τους έμοιαζε με... Νησί, καμιά πιο μικρή ξέρα σαν... Νησέλι ή κάτι ακόμη πιο μικρό σαν... Νησελούδι. 

Τα ίδια ακριβώς μέρη που ευλόγησε με το πέρασμά του, ο Αγιαντώνης της Βέροιας, έστω κι αν κάποιο... “ξεχάστηκε” από το κάρο που μετέφερε το άγιο λείψανό Του και το είπαν Ξεχασμένη, κάποιο το γυροέφερε και το ονόμασαν Κουλούρα, αλλού το πέρασε απο τη... Μέση, αλλού το πέρασε σχηματίζοντας ένα... Σταυρό ή κάπου του έραψαν το ξηλωμένο μανίκι του και το είπαν Ραψομανίκι. Στα ίδια μέρη που είχαν τα κτήματά τους, ο Καβάσιλας και ο Σκυλίτσης.
Πολύ πιο μετά, φυτεύτηκαν στον κάμπο τα ροδάκινα. Πρώτα ήλθαν στη Νάουσα, σαν οργανωμένη νεοφυής και καινοτόμος καλλιέργεια. Αρχές του 1930, το “Φυτώριο” της Νάουσας, με τη συνεργασία του τότε Δημάρχου της πόλης Σπύρου Λαναρά και τη χρηματοδότηση τοπικών επιχειρηματιών (οικογένεια Λαναρά), αποφάσισε να προωθήσει στην περιοχή, την καλλιέργεια των ροδάκινων, ως εναλλακτική επιλογή των αγροτών της περιοχής, που είχαν “ανέκαθεν” αμπέλια και καταστράφηκαν απο μια μεγάλη επιδημία φυλλοξήρας. Ένας Ιταλός γεωτεχνικός και επιστημονικός συνεργάτης του “Φυτώριου”, ο Φραγκίσκο Βιγκάτο, ήταν αυτός που μετέφερε την τεχνογνωσία της καλλιέργειας, που ήδη γνώριζε άνθιση στην Ιταλία (οι Λατίνοι που λέγαμε πιο πριν....) και το 1935 ξεκίνησε από τη Νάουσα, η πρώτη συστηματική καλλιέργεια των ροδάκινων στην Ελλάδα. Με αρχικό συνεταιρισμό, τον σημερινό Αγροτικό Συνεταιρισμό Νάουσας, που ιδρύθηκε το 1927 και ήταν από τους πρώτους στη σύγχρονη Ελλάδα. Τον... “Γ.Π.Σ” όπως τον έλεγαν τότε.

Την ίδια χρονική περίοδο (1928-1932) η "New York Company Foundation" ολοκλήρωνε το έργο της αποξήρανσης, της Λίμνης των Γιαννιτσών. Του επικού... “Βάλτου” της Πηνελόπης Δέλτα, τον “Βάλτο” του Θεοχάρη Κούγκα απο την Αλεξάνδρεια (το θρυλικού καπετάν Γιδιώτη), του Πρόδρομου Σκοτίδα απο το Ραψομανίκι, του Βασίλη Σταυρόπουλου (καπετάν Κόρακα), του Απόστολου Ματόπουλου, του Γιώργου Γιώτα, του Δημήτρη Κατσάμπα, των Θεοχαροπουλέων, του Κουκουτέγου, του Μανιόπουλου, του Ματόπουλου, του Μοσχόπουλου και πολλών ακόμη Μακεδονομάχων της Ημαθίας.

Μια αποξήρανση που έδωσε χωράφια και όταν μετά τον πόλεμο του 1940 έφθασαν και τα πρώτα δενδρύλλια με τα “Άλμπέρτα” ( Elberta), τα χωράφια αυτά άρχισαν σταδιακά, να γεμίζουν από ροδακινιές. May Crest (Μέι Κρεστ), Spring Crest (Σπρινκγ Κρεστ), June Gold (Τζουν Γκολντ), Red Haven (Ρεντ Χέιβεν), Fayette (Φαγιέτ) και άλλα πολλά.

Ώσπου αρχές της δεκαετίας του '60 ξεκίνησαν τα γίνονται, τα πρώτα κονσερβοποιεία και τα ροδάκινα που φυτεύτηκαν στον κάμπο, έγιναν ακόμη περισσότερα. Έτσι, ήλθαν και οι βιομηχανικές ποικιλίες. Andross (Άντρος), Fortuna (Φορτούνα), Everts (Έβερτς)...

Κι όταν στη δεκαετία του '80 τους όρισαν και κατώτατη “τιμή ασφάλειας”, ο κάμπος γέμισε ροδάκινα. Ήταν η χρυσή εποχή του ροδάκινου. Για τον αγρότη, για τον συνεταιρισμό, για τον έμπορο, για τον βιομήχανο ακόμη και για τους εργάτες.

Με όλη αυτή την ιστορία, όλος αυτός ο κάμπος, έφθασε να παράγει, το μόνο επιτραπέζιο ροδάκινο στην Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει χαρακτηριστεί ως Προϊόν Ονομασίας Προελεύσεως, με την επωνυμία “Ροδάκινο Νάουσας”. Όλος αυτός ο κάμπος, έφθασε να δίνει στη χώρα, ένα παγκοσμίως γνωστό εθνικό προϊόν, που είναι η ελληνική κομπόστα ροδάκινου. Όλος αυτός ο κάμπος έφθασε να δίνει ελπίδα ζωής, σε χιλιάδες καλλιεργητές και σε όλους όσους ασχολούνται με την καλλιέργεια, την εμπορία και τη μεταποίησή του.

Για ποσό ακόμη, δεν ξέρουμε να σας πούμε.
Όσο όμως το βλέπουμε να ανθίζει στον κάμπο της Ημαθίας και να τον βάφει ροζ καλωσορίζοντας την Άνοιξη, όπως στη φωτογραφία της Χαρούλας Ουσουλτζόγλου, τόσο θα παραμένει ανθισμένη μια ελπίδα.